تاثیر پارامترهای محیطی بر تنوع زیستی ماهیان رودخانه لاویج، شهرستان نور، استان مازندران

به­منظور بررسی تنوع زیستی ماهیان رودخانه لاویج و رابطه آن با عوامل محیطی، نمونه­برداری در دی­ماه 1395 در کل رودخانه (20 کیلومتر) به فاصله 700 تا 1000 متر از هم و با استفاده از دستگاه الکتروشوکر انجام شد. نتایج نشان داد که ماهیان صید شده از 6 گونه باربوس (Luciobarbus capito)، سگ ماهی (Paracobitis sp.)، گاوماهی (Ponticola cyrius)، سیاه‌ماهی (Capoeta capoeta)، ماهی خیاطه (Alburnoides eichwaldii) و ماهی سفید رودخانه‌ای (Squalius cephalus) بودند. در ایستگاه­های 1 و 2 بدلیل ارتفاع زیاد و در ایستگاه­های 13، 16 و 17 بدلیل دست­کاری­های انسانی هیچ نمونه­ای صید نشد و در ایستگاه­های 21 و 22 بیشترین تعداد نمونه صید شد. بررسی شاخص­های زیستی نشان داد که بیشترین مقدار تنوع شانون در ایستگاه 22 (34/1) و کمترین مقدار این شاخص در ایستگاه­های 3، 4 و 5 (صفر) که فقط از گونه Luciobarbus capito نمونه­هایی، مشاهده شد که این ایستگاه­ها بالاترین مقدار شاخص غالبیت سیمپسون را داشتند. با توجه به نسبت فراوانی گونه­ها و نمونه­های صید شده در ایستگاه­ها، ایستگاه 10 بیشترین میزان غنای گونه­ای را نشان داد. همبستگی اسپیرمن بین شاخص­های فراوانی و تنوع با پارامترهای محیطی نشان داد که شاخص تنوع شانون با نیترات، آمونیوم و هدایت الکتریکی در سطح 5 درصد همبستگی معنی­داری داشته است. براساس نتایج تحلیل افزونگی تغییرات پارامترهای محیطی بر فراوانی گونه­های مختلف موثر بوده به­طوری که فراوانی ماهی خیاطه تا حدود زیادی تحت تاثیر تغییرات دما و میزان آمونیوم می­باشد. همچنین شاخص­های شانون، پیلو و تاحدی مارگالف نشان­دهنده­ی تغییرات بالای این شاخص­های زیستی در رودخانه لاویج هستند که بطور نسبی با تغییرات غلظت نیترات و آمونیوم در این رودخانه همبستگی مستقیمی دارند. با توجه به بررسی مقطعی این مطالعه، احتمالا اطلاعات کاملی از نظر وضعیت ماهیان رودخانه لاویج ارائه نمی­کند اما می­تواند دیدگاه کلی از نظر وضعیت ماهیان اصلی رودخانه به یک اکولوژیست ارائه نماید.